Om alle leden te ondersteunen bij het creëren van een veilige werkomgeving stelt branchevereniging VIA een vertrouwenspersoon aan die voor alle leden beschikbaar is. We spreken bestuurslid Diana van Roest (Google) en vertrouwenspersoon Gerda Arends-Ruitenberg over deze keuze.
Grensoverschrijdend gedrag is niet nieuw. Hoezo de keuze voor een vertrouwenspersoon op dit moment?
“Door televisieprogramma #BOOS werd seksueel grensoverschrijdend gedrag in de branche zeer zichtbaar. Ook wij zijn hierdoor wakker geschud,” vertelt bestuurslid van Roest. “We vroegen ons af welke rol we konden pakken en realiseerden ons dat dit een proactieve moest zijn. Dus introduceren wij een vertrouwenspersoon en blijven we dit onderwerp continu op de kaart zetten bij onze leden en de branche.” Vertrouwenspersoon Arends-Ruitenberg vult aan: “In het najaar stemt de Tweede Kamer over een wet waardoor elke medewerker recht krijgt op een vertrouwenspersoon. Het is handig hierop voorbereid te zijn.”
Wat doet een vertrouwenspersoon?
“Het takenpakket van de vertrouwenspersoon bestaat uit drie delen. Ten eerste is deze een meldpunt voor werknemers van de leden waar zij ongewenst gedrag kunnen bespreken. Daarnaast biedt deze ondersteuning, voorlichting en advisering rondom veilig werkklimaat voor de werkgevers,” vervolgt van Roest. “Als laatste ondersteunt de vertrouwenspersoon VIA, haar leden en werknemers in alle wetgeving en meldpunten die bij een melding mogelijk een rol spelen. ”
“Ik hoop eigenlijk dat mensen al contact opnemen als ze niet meer lekker naar hun werk gaan,” vult Arends-Ruitenberg aan. “Het is soms ingewikkeld om een collega aan te spreken of te bepalen of je de situatie wel of niet met een leidinggevenden wil delen. In het beste geval herinnert men zich dan dat ze al eens iets hebben gelezen of gehoord over een vertrouwenspersoon en dat ze deze even kunnen bellen. Dan hebben we vaak nog de meeste ruimte om iets op te lossen. Het idee dat over vertrouwenspersonen heerst is dat je alleen terecht kan met seksuele intimidatie of discriminatie, maar ook als er iets kleins niet pluis voelt of er onenigheid is, kan een werknemer bij mij terecht.”
Hoe gaat een melding in z’n werk voor een medewerker?
“Medewerkers mogen mij appen, bellen of mailen. Als je nog een Nokia 3310 hebt, mag je me ook sms’en,” lacht Gerda. “Ik antwoord dan binnen kantoortijden en dan maken we een afspraak. Bij mij op kantoor, online of op een andere locatie die jij fijn vindt. In de eerste ontmoeting luister ik vooral. Wat is het probleem en hoe kan ik helpen? Belangrijk is dat ik nooit de regie overneem. Het is aan de melder wat we gaan doen. In overleg kijken we altijd wat past bij de situatie. Het grootste gedeelde van de meldingen die ik krijg zijn verstoorde werkrelaties met een collega of leidinggevende. Gelukkig, want dit zijn vaak dingen die we kunnen oplossen.”
Helaas krijgt Gerda ook wel meldingen van mensen die betast zijn door iemand uit de organisatie of door klanten. “Vaak hebben melders dan geen idee bij wie ze dit kunnen bespreken, geen idee over consequenties of gevolgen. Ik kijk daarbij altijd wat jij wil en wat jij nodig hebt om verder te kunnen gaan. Dit is altijd in vertrouwen en volledig kosteloos voor de melder. De werkgever wordt niet ingelicht en zelfs VIA weet niet wie er een melding heeft gedaan over welke organisatie,” benadrukt Arends-Ruitenberg. “Alleen als het gaat om strafbare feiten zoals een verkrachting, groot maatschappelijk belang of een grote impact op de volksgezondheid of openbare orde ben ik verplicht om dit te melden. Maar ook dit doe ik nooit zonder overleg.”
Wat kunnen werkgevers doen om een veilig werkklimaat te bieden?
“Een extern vertrouwenspersoon is belangrijk, maar slechts een onderdeel. Het mooist is als je een cultuur kan creëren waarbij je elkaar aanspreekt, zonder dat er afgerekend wordt,” legt Arends-Ruitenberg uit. “Dat klinkt bijvoorbeeld als: ‘Die opmerking die je net maakt. Daar voel ik me niet zo prettig bij. Kun je daarop letten de volgende keer?’ Zoiets kun je organiseren met elkaar. Je kunt het bijvoorbeeld deel maken van het teamoverleg. Dan geef je bijvoorbeeld aan dat je het belangrijk vind dat iedereen zich goed voelt, en dat je altijd bij een vertrouwenspersoon terecht kan als dit niet zo is.”
“Natuurlijk verwachten we van onze leden dat iedereen een veilig werkklimaat hoog op de agenda heeft en houdt. Het gaat om de toekomst van onze branche,” legt Diana uit. “Er is een enorme behoefte aan talent in alle categorieën. Daarvoor is het heel belangrijk dat het werkklimaat goed is. VIA duidt en helpt hierbij graag.” Gerda vult aan: “Ik kom graag in contact met werkgevers of managementteams. Alles is bespreekbaar en we kijken samen naar een oplossing. Dat kan ook door bijvoorbeeld voorlichting te geven, zoals over de impact van pesten op de werkvloer. Vaak is intimidatie onbedoeld gedrag dat voorkomen kan worden met bewustwording.”
Waarom Gerda Arends- Ruitenberg?
“Gerda Arends-Ruitenberg is ons door middel van referenties aanbevolen. We hebben voor haar gekozen omdat zij al jaren werkzaam is extern vertrouwenspersoon. Daarnaast is ze ook trainer voor andere vertrouwenspersonen en bestuurslid van de beroepsvereniging. Haar persoonlijke aanpak voor zowel melders als organisaties vonden we zeer prettig,” licht van Roest toe. “We hadden geen criteria voor het gender van de vertrouwenspersoon, maar kunnen ons voorstellen dat in het licht van het grensoverschrijdende gedrag het prettig is dat Gerda een vrouw is.” Arends-Ruitenberg vult aan: “Overal vallen mensen uit door ongewenst gedrag. Ze liggen op zondag wakker en gaan met een steen op de maag naar het werk. Dat wil ik voor iederéén voorkomen of oplossen.”
Welke stappen neemt VIA nog meer voor een veilig werkklimaat?
“In ons bestuur ben ik samen met Baba Touré verantwoordelijk voor Next Gen Talent,” vertelt Van Roest. “Ook onze Taskforce Diversiteit en Inclusie zoekt verbinding en verdieping binnen de branche. Het thema veilig werkklimaat zal zowel in ons bestaande programmering terug te vinden zijn als in nieuwe nog te creëren programma’s. Dit is geen waan van de dag,” benadrukt van Roest. “Hierin heb ik niet alleen een zakelijk belang, maar ook als moeder van drie dochters die binnenkort de arbeidsmarkt zullen betreden. Ik wil dat zij dit veilig kunnen doen.”
Is jou iets overkomen of wil je graag iets delen met Gerda?
Gerda Arends-Ruitenberg
Bel of app 06 41878027
Mail [email protected]
