Auteur: Sander van Oostrom

In dit artikel bespreekt VIA-jurist Sander van Oostrom de laatste updates en ontwikkelingen over de Digital Services Act (DSA)

Vanaf 25 augustus zijn de grootste technologiebedrijven verplicht om te voldoen aan de Digital Services Act (DSA). Deze nieuwe wetgeving binnen de Europese Unie beoogt een veiligere digitale ruimte te realiseren en richt zich onder andere op adverteerders en hun rol in de onlinewereld. Met als doel transparantie te vergroten en de consumentenbescherming te versterken, legt de DSA striktere regels op aan adverteerders om ervoor te zorgen dat online advertenties eerlijk en betrouwbaar zijn. 

VLOP’s en VLOSE’s

Concreet betekent dit dat de grootste online platforms en zoekmachines nu moeten voldoen aan de regels die door de DSA zijn vastgesteld. Deze bedrijven, die worden aangeduid als 'Very Large Online Platforms' (VLOP's) en 'Very Large Online Search Engines' (VLOSE's), bedienen meer dan 45 miljoen gebruikers per maand. De lijst van betrokken organisaties omvat 19 bedrijven, waaronder bekende namen zoals Facebook, Google en TikTok. Voor deze organisaties is de DSA eerder van toepassing dan voor kleinere platforms. Die zijn vanaf komend voorjaar aan de beurt.

Gevolgen voor advertenties

Met de DSA komt nu een einde aan de personalisatie van diverse typen advertenties op de VLOP’s en VLOSE’s. Advertenties mogen niet langer worden gepersonaliseerd op grond van bijzondere persoonsgegevens. Dit betekent bijvoorbeeld dat adverteerders niet meer kunnen targetten op basis van seksuele geaardheid, ras, geloofsovertuiging, politieke voorkeur of gezondheidsinformatie. Daarnaast is het verboden om minderjarigen te benaderen met advertenties op basis van persoonsgegevens. Door de DSA zijn bedrijven verplicht om helder aan te geven welke inhoud op het platform als reclame wordt beschouwd en van wie die inhoud afkomstig is.

Veranderingen in algoritmes

De DSA vereist ook dat gebruikers van de diensten inzicht krijgen in waarom ze bepaalde content te zien krijgen. Gebruikers moeten daarnaast de mogelijkheid hebben om algoritmische selectie op basis van persoonsgegevens uit te schakelen en berichten bijvoorbeeld chronologisch te bekijken. Dit betekent dat de gebruiker niet langer vast hoeft te blijven zitten in een algoritme-contentcirkel en meer controle heeft over wat hij/zij te zien krijgt.

Bestrijding van illegale content

De VLOP’s en VLOSE’s moeten harder en sneller optreden tegen illegale content. Dit omvat bij sociale media bijvoorbeeld de verwijdering van kinderporno en racistische berichten, en bij webwinkels het verwijderen van nepproducten of gevaarlijk speelgoed. Er moet voor gebruikers een duidelijke knop zijn om illegale content te melden.

Uitbreiding toepassingsgebied

Vanaf 17 februari 2024 is de DSA ook van toepassing op andere, kleinere maar veelgebruikte platformen. Denk hierbij onder meer aan cloudaanbieders, internetproviders, online marktplaatsen en online videoplatforms. Dit betekent dat de nieuwe regels een bredere impact zullen krijgen.

Handhaving DSA

Voor de 'grote negentien' zal de Europese Commissie toezicht houden op de naleving, terwijl nationale toezichthouders zijn aangewezen voor de handhaving van kleinere organisaties. In Nederland is de Autoriteit Consument en Markt (ACM) grotendeels verantwoordelijk, terwijl de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) belast is met het toezicht op gepersonaliseerde advertenties. Verschillende brancheverenigingen, waaronder VIA, zijn al in gesprek met de ACM over een soepele implementatie van de DSA. Een platform dat de DSA schendt, kan een boete krijgen tot zes procent van de mondiale jaaromzet. Het is dus van groot belang om de nieuwe regels snel in de bedrijfsvoering te implementeren.