Een jaar geleden benoemde VIA Gerda Arends-Ruitenberg als onafhankelijk vertrouwenspersoon voor haar leden en medewerkers. Een centraal punt waar ongewenst gedrag kan worden gemeld. Dit initiatief, ontstaan uit het VIA-bestuur, heeft als doel de Nederlandse media- en creatieve sector te ondersteunen bij het creëren van een veilige werkplek voor iedereen. Een sociale werkomgeving die groei en continuïteit in de branche stimuleert. We vragen Gerda naar haar ervaringen als vertrouwenspersoon bij VIA. Wat trok haar aandacht en waar moeten we het komende jaar op letten?
"Ik werd bijzonder warm ontvangen door zowel de directie als het bestuur van VIA. Het is bemoedigend om te zien dat men de risico’s erkent die kunnen voortvloeien uit ongewenst gedrag en de verantwoordelijkheid op zich neemt om dit aan te pakken. Dit jaar hebben we aanzienlijke stappen gezet. We hebben bijvoorbeeld een gedragscode opgesteld voor deelname aan VIA-evenementen, een klachtenreglement template aangeboden, en diverse trainingen verzorgd. Hoewel ik me realiseer dat ongewenst gedrag niet alleen kan worden aangepakt door middel van een gedragscode of training, is het toch een belangrijke stap in het bewustzijn. Het kennen van een gedragscode kan al helpen bij het herkennen van eigen gedrag en het stellen van grenzen. Ik zie dit allemaal als positieve ontwikkelingen.
Onlangs heeft branchevereniging DDMA ook besloten om mijn diensten als vertrouwenspersoon aan te bieden aan hun leden met weinig werknemers. Dat is een compliment aan VIA en DDMA, want zij lopen hiermee voorop in de aanstaande wetgeving. De wetgever stelt namelijk voor dat kleinere organisaties dit collectief via hun branchevereniging gaan organiseren."
"Deze wet, die inmiddels is aangenomen door de tweede kamer en nu wacht op goedkeuring van de eerste kamer, maakt een vertrouwenspersoon verplicht voor bedrijven met 10 of meer werknemers. Nu is dat nog niet het geval. Hierdoor heeft momenteel niet elke werknemer toegang tot een betrouwbare, professionele vertrouwenspersoon bij grensoverschrijdend gedrag. Zulk gedrag kan, zonder de juiste ondersteuning van een goed opgeleide en geregistreerde vertrouwenspersoon, leiden tot (langdurige) ziekteverzuim van de werknemer, wat aanzienlijke kosten met zich meebrengt voor de werkgever. Nog belangrijker is het creëren van een inspirerende omgeving waarbinnen medewerkers zich veilig voelen, zodat zij zichzelf verder kunnen ontwikkelen. Dat alleen zou volgens mij al een motivatie moeten zijn om je medewerkers zoveel mogelijk te ondersteunen.
Om de medewerkers van VIA-leden de mogelijkheid te bieden om een vertrouwenspersoon te raadplegen, word ik als externe vertrouwenspersoon ingehuurd door VIA. Ik ben direct beschikbaar en bereikbaar voor alle medewerkers van de aangesloten leden."
Volgens mij heeft ieder bedrijf dwarsdenkers nodig om iedereen scherp te houden en zelfreflectie te stimuleren.
"Heel veel meldingen heb ik niet ontvangen in het afgelopen jaar. Eerlijk gezegd had ik er wel meer verwacht, vooral vanwege de aandacht voor grensoverschrijdend gedrag in de media. De meldingen die ik heb ontvangen zijn wel typisch voor de branche. Oudere medewerkers in een senior functie die (seksueel)intimideren en hier niet op aangesproken worden door hun omgeving omdat zij óf geen tegenspraak krijgen (ze zijn immers zo goed in hun vak) óf omdat de omgeving de tegenspraak niet durft te geven, omdat ze bang zijn dat dit negatieve invloed kan hebben op het carrièreverloop. Volgens mij heeft ieder bedrijf dwarsdenkers nodig om iedereen scherp te houden en zelfreflectie te stimuleren.”
"In de eerste plaats ben ik als vertrouwenspersoon een luisterend oor geweest voor deze melders. In een aantal gevallen waren de melders na een gesprek voldoende in staat om op de situatie te reflecteren en om tot een voor hen passende oplossing te komen. In één situatie heb ik meerdere gesprekken gevoerd met een melder. De relatie tussen een senior en junior werknemer was ernstig beschadigd door seksueel intimiderende opmerkingen richting de junior medewerker, die ook niet werden veroordeeld door omstanders. Deze persoon heeft uiteindelijk besloten om het bedrijf te verlaten en opnieuw te beginnen. Een positief gevolg van onze gesprekken is dat deze persoon het zelfvertrouwen heeft gekregen om de reden voor het ontslag ook aan de directie toe te lichten. Uit het laatste gesprek begreep ik dat de betreffende collega door de directie op zijn gedrag was aangesproken en zijn excuses heeft aangeboden. Uiteindelijk staat de medewerker bij mij altijd voorop."
“Klopt, over 2022 heb ik een jaarverslag geschreven en heb hier ook enkele aanbevelingen in gedaan. Wat mij betreft zou een eerste stap zijn om de sociale veiligheid op de werkvloer aandacht te geven. Als medewerkers zich niet durven of kunnen uitspreken omdat daar consequenties aan zitten dan is het aanbieden van een vertrouwenspersoon niet meer dan het welbekende “doekje voor het bloeden”. VIA neemt deze aanbeveling over en gaat na de zomer een webinar rondom het thema sociale veiligheid organiseren. Houd de website en nieuwsbrief in de gaten als je hier meer over wilt weten.”
Het is belangrijk dat iedereen met plezier naar zijn werk gaat. Een sociaal veilige werkomgeving is hiervoor een noodzakelijke voorwaarde. Respect, collegialiteit en werkplezier moeten vanzelfsprekend zijn en op alle vormen van ongewenst gedrag, zoals seksuele intimidatie, pesten, discriminatie en agressie moet alert worden gereageerd. Meld daarom misstanden! Vertrouwenspersoon Gerda Arends-Ruitenberg is aangesteld voor alle VIA-leden. Je kan bij haar anoniem een melding doen.
Gegevens vertrouwenspersoon Gerda Arends-Ruitenberg
Email: [email protected]: 06 41878027
