De brancheverenigingen van de digitale (reclame) industrie (VIA, DDMA, bvA, DDA en Thuiswinkel) zijn in gesprek gegaan met het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). Het doel van het gesprek was om de dialoog en samenwerking te bevorderen tussen de overheid en industrie over de implementatie van de Digital Services Act (DSA). Een van de onderwerpen was de rol en aanstelling van de Digital Services Coördinator (DSC), de nationale toezichthouder voor deze wet.
Uitvoering van de DSA
Momenteel wordt gewerkt aan de uitvoeringswet voor de DSA. EZK streeft ernaar om voor de zomer een consultatie aan te bieden, maar het is nog niet duidelijk of dit zal plaatsvinden, omdat dit extra tijd kan kosten voor de implementatie. Het Ministerie van Justitie en Veiligheid zal een wetgevingstoets uitvoeren nadat de consultatie is afgerond. Vervolgens zal de uitvoeringswet ter beoordeling worden voorgelegd aan de Raad van State en de Tweede Kamer. EZK heeft bevestigd dat de ACM (Autoriteit Consument & Markt) zal worden aangewezen als DSC. Echter, de ACM zal pas formeel toezichthouder worden nadat de Tweede Kamer de uitvoeringswetgeving heeft goedgekeurd. Naast de ACM zal de AP (Autoriteit Persoonsgegevens) toezichthoudende bevoegdheden krijgen. Deze bevoegdheid zal beperkt blijven tot de privacyaspecten van de wet, zoals profilering en het targeten van minderjarigen.
De brancheverenigingen hadden gehoopt tijdens de bijeenkomst meer duidelijkheid te krijgen over de uitvoering van de DSA, maar EZK kon daarover helaas geen concrete informatie geven, omdat zij slechts de uitvoerende partij zijn voor de implementatie. Het is uiteindelijk aan de DSC, de ACM (en deels de AP), om de open normen in te vullen. Wel heeft EZK het verzoek van de brancheverenigingen aan de ACM en AP doorgegeven om het gesprek aan te gaan over de uitvoering van de regels in de praktijk.
EZK heeft aangegeven dat de DSA waarschijnlijk in drie stappen ten uitvoer zal worden gebracht. Op deze manier willen ze tot een zorgvuldige en werkbare implementatie van de wet komen. De drietrapsraket die EZK voor ogen heeft, bestaat uit de volgende drie stappen:
informeren toezicht houden handhaven Informeren
In de context van de DSA betekent dit dat de toezichthouder de betrokken marktdeelnemers eerst zal informeren over de nieuwe regels en verplichtingen die voortvloeien uit de wet. Dit is met name belangrijk omdat de DSA, zoals eerder al gesteld, open normen bevat die moeten worden ingevuld door de DSC. Om deze stap te ondersteunen, is het goed dat EZK het verzoek van de brancheverenigingen heeft doorgegeven aan de ACM en AP om het gesprek aan te gaan over de uitvoering van de regels in de praktijk. EZK liet daarnaast weten dat er kennissessies over de DSA zullen worden georganiseerd vanuit het ACM voor februari 2024. Hierdoor worden marktdeelnemers beter geïnformeerd over de DSA en de implementatie ervan.
Toezicht
De tweede stap van de drietrapsraket is toezicht houden. Het is de verantwoordelijkheid van de DSC om ervoor te zorgen dat de wet wordt nageleefd en dat eventuele inbreuken worden opgespoord. Hierbij zal er in eerste instantie met name controles worden uitgevoerd op een constructieve manier.
Handhaving
Tot slot is de derde stap van de drietrapsraket handhaving. Dit houdt in dat de DSC in staat moet zijn om effectieve sancties op te leggen aan overtreders van de DSA. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot boetes of andere maatregelen, afhankelijk van de ernst van de inbreuk. Het is belangrijk op te merken dat de sancties niet de eerste keuze zijn van de toezichthouders; de drietrapsraket dient als een stappenplan om naleving te bevorderen voordat sancties nodig zijn.
Dialoog & Samenwerking
Al met al blijft de implementatie van de Digital Services Act een complex proces waarbij verschillende partijen betrokken zijn. Het gesprek tussen EZK en de brancheverenigingen is een stap in de goede richting om de dialoog en samenwerking te bevorderen. Het is positief dat EZK zich richt op een zorgvuldige en werkbare implementatie van de DSA door middel van de drietrapsraket. Hoewel het nog niet duidelijk is of, en zo ja wanneer, de consultatie van de uitvoeringswet voor de DSA zal plaatsvinden, is het belangrijk dat de uitvoeringswet spoedig door de Tweede Kamer wordt goedgekeurd. Het is vervolgens aan de DSC (ACM) en AP, om invulling te geven aan de open normen zodat de branche praktische handvaten krijgt waarmee zij kan werken.
