Kennisbank

De Belgische gegevensbeschermingsautoriteit (APD) heeft gisteren aan IAB Europa laten weten het ingediende verbeterplan voor het Transparency Consent Framework (TCF) goed te keuren. Het verbeterplan was door IAB Europa opgesteld nadat de APD begin vorig jaar tot de conclusie was gekomen dat het gebruik van het framework onrechtmatig is (meer informatie daarover vind je hier). De goedkeuring betekent dat IAB Europa en gebruikers van het TCF tot 11 juli 2023 de tijd hebben om de maatregelen uit het plan door te voeren.  Desalniettemin benadrukt de APD dat het geen uitsluitsel kan geven over of na het nemen van de maatregelen het TCF wél aan alle wettelijke verplichtingen voldoet. Dit hangt naar verwachting samen met de op dit moment lopende rechtszaak bij het Hof van Justitie van de Europese Unie. Hierdoor ontstaat het risico dat de APD het verbeterplan/TCF alsnog afwijst nadat de rechtszaak is afgerond. IAB Europa overweegt juridische stappen te nemen om hier meer zekerheid over af te dwingen.  In de tussentijd gaat de implementatie van het verbeterplan door. We houden de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten en brengen je de hoogte zodra meer duidelijk wordt over de doorvoering van het verbeterplan.

Europese Corporate Sustainability Reporting Directive aangenomen De Europese wetgever heeft de finale klap gegeven op de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). De CSRD is niet een opzichzelfstaande wet, maar past verschillende al bestaande wetten aan, zoals de Non-Financial Reporting Directive (NFRD). Bepaalde organisaties worden onder NFRD een aantal rapportageverplichtingen opgelegd over bijvoorbeeld sociale aangelegenheden, bestrijding van corruptie en omkoping en diversiteit in de raden van bestuur.  Door de CSRD worden boven op de bestaande transparantieverplichting nog verdergaande rapportageverplichtingen ingevoerd over onder andere duurzaamheid. Dit betekent concreet dat onderbouwd moet worden hoe duurzaamheid het bedrijfsmodel van de organisatie beïnvloed. Dit dient vervolgens voor iedereen gratis toegankelijk te worden gemaakt.  Daarnaast past de CSRD de reikwijdte van de NFRD aan. Waar eerst alleen een zeer select aantal organisaties moest voldoen aan de wet, wordt dat door de CSRD in een aantal stappen opgerekt tot alle grote ondernemingen[1] (vanaf begin 2025) en zelfs mkb-organisaties in aangewezen markten zoals de financiële sector (vanaf begin 2026).  Ook bij IAB Europe staat duurzaamheid op de agenda. Wil je meedenken? Vul deze survey dan in (deadline 23 december).  [1] Een grote onderneming is een onderneming die aan twee van de volgende criteria voldoet: 250 werknemers (of meer), een jaarbalans van 20 miljoen euro (of hoger) en een omzet van 40 miljoen euro (of hoger).

Sinds de invoering van de Wet afwikkeling massaschade in collectieve actie (WAMCA) in 2020 is het aantal massaclaims in Nederland flink aan het stijgen en behoort Nederland inmiddels tot een van de koplopers in Europa. Voorheen was het niet mogelijk om collectief schade te vorderen. Individuen moesten hierdoor zelfstandig naar de rechter stappen als zij hun schade vergoed wilden krijgen. Door de WAMCA is het inmiddels wel mogelijk om bijvoorbeeld als stichting schade te vorderen voor een groep gedupeerden. De stijging van massaclaims is de afgelopen maand goed terug te zien in het aantal massaclaims dat is ingediend tegen de grote social media platforms. In dit artikel wordt ingegaan op de verschillende massaclaims die zijn ingediend bij Meta, TikTok en Twitter en waarom dit relevant is voor organisaties die adverteren op de verschillende platforms. Meta 8 november is de inhoudelijke behandeling begonnen van de massaclaim die de Consumentenbond en de Data Privacy Stichting (DSP) hebben ingediend tegen Meta. Volgens de Consumentenbond en DSP verzamelt Meta met haar platform, Facebook, al jarenlang onrechtmatig persoonsgegevens van Facebookgebruikers. Gegevens van Facebookgebruikers over onder andere interesses, gezondheid en seksuele geaardheid worden door het platform vastgelegd zonder dat daar duidelijk over is geïnformeerd en toestemming voor is gegeven, aldus de aanklagers. Tot een overeenkomende conclusie kwam de Autoriteit Persoonsgegevens eerder ook na een onderzoek in 2017. Meta heeft onder andere naar aanleiding van dit onderzoek haar beleid aangepast. Het oordeel van de rechter wordt 1 februari 2023 verwacht.  TikTok Ook TikTok ontkomt niet aan de beoordeling van de Nederlandse rechter over een massaclaim van onder andere de Consumentenbond. 9 november oordeelde de Rechtbank Amsterdam na bezwaren van TikTok dat het bevoegd is de zaak inhoudelijk te beoordelen, ondanks dat TikTok niet in Nederland is gevestigd. Volgens de Consumentenbond verzamelt TikTok op een onrechtmatige wijze persoonsgegevens van kinderen door hier niet duidelijk over te informeren en niet om toestemming te vragen. Zeker bij kinderen gelden op grond van de Algemene Verordening Gegevensbescherming strenge eisen aan het vragen om toestemming en de informatieplicht. Dit houdt bijvoorbeeld in dat niet alleen het kind, maar ook een van de ouders toestemming moet geven. Op de uitkomst moet nog even worden gewacht; inhoudelijk wordt de zaak waarschijnlijk pas in 2024 behandeld.  Twitter  Naast Meta en TikTok is ook Twitter aan de beurt. Begin deze maand is bekend geworden dat De Stichting Data Bescherming Nederland (SDBN) bij Twitter heeft aangeklopt met een massaclaim. Volgens de SDBN heeft Twitter als eigenaar van MoPub zonder toestemming (alweer) persoonsgegevens van betrokkenen verzameld en verkocht. MoPub was een advertentieplatform dat zorgde dat advertenties werden getoond in meer dan 10.000 apps, waaronder Shazam, Duolingo maar ook datingapps zoals Badoo en Grindr. Bij het gebruik van deze apps zijn meer gegevens verzameld dan noodzakelijk was voor het gebruik. Vervolgens werden deze gegevens doorverkocht, aldus SDBN. MoPub is inmiddels door Twitter verkocht en opgegaan in ander bedrijf. Als Twitter geen gehoor geeft aan de claim, volgt misschien later een rechtszaak.  Adverteerders ook aansprakelijk De verschillende uitkomsten van de lopende zaken zijn ook relevant voor partijen die adverteren op de verschillende platforms. Adverteerders zijn namelijk gezamenlijk met het platform verantwoordelijk voor de persoonsgegevens die worden verwerkt bij het personaliseren van advertenties. Mocht de Nederlandse rechter tot de conclusie komen dat een van de partijen onrechtmatig persoonsgegevens verwerkt, betekent dat de adverteerder daar (op zekere hoogte) ook verantwoordelijk voor kan worden gehouden. Over deze gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben we eerder een artikel geschreven. Deze kun je hier lezen. 

SEA en SEO worden vaak als twee verschillende specialismen gezien, maar dat is een gemiste kans! SEA en SEO kunnen elkaar namelijk enorm versterken, mits ze op de juiste manier worden gecombineerd. Hoe je dit kunt realiseren, licht de Taskforce Search in dit artikel uitgebreid toe, ook heeft de taskforce een handige template ontwikkeld die je vandaag nog in je eigen business kan toepassen.  Wat kan je doen om search synergie te realiseren? Ondanks dat SEO en SEA elkaar goed kunnen versterken, worden ze binnen de meeste bedrijven als verschillende disciplines beschouwd. Ieder kanaal vormt zijn eigen silo, inclusief een team vol specialisten dat enkel de eigen doelstellingen nastreeft. Bij SEA gaat het om direct resultaat: hoeveel conversies/omzet kan ik realiseren met de te besteden budgetten? Bij SEO daarentegen draait het meer om de langetermijnstrategie. Maar of iemand in contact komt met een bedrijf in contact komt via betaalde of organische kanalen, uiteindelijk draait het allemaal om één ding: conversie. Gezamenlijke Key Performance Indicators Je zou dan ook denken dat iedereen ervoor openstaat dat deze ‘afdelingen’ samenwerken, maar de realiteit is helaas anders. Het is namelijk niet een kwestie van de SEA- en SEO-specialisten bij elkaar in een ruimte zetten. Het is iets dat door de gehele business moet worden gedragen. En om dat te bereiken, moeten er eerst gezamenlijke Key Performance Indicators (KPI’s) worden bepaald. Door gezamenlijke KPI’s te bepalen, kunnen kanalen worden afgerekend en is duidelijk zichtbaar welke inspanning haar vruchten afwerpt. Om dit te bereiken is het belangrijk metrics te kiezen die zowel binnen SEO als SEA kan worden gebruikt. Op deze manier kun je appels met appels vergelijken. Op basis van de gezamenlijke KPI’s, kan vervolgens de search strategie worden bepaald met als doel om bijvoorbeeld zichtbaarheid te maximaliseren, kosten te besparen of de omzet te maximaliseren. Kiezen van search strategie Welke strategie het meest geschikt is, hangt af van verschillende factoren. Bijvoorbeeld het budget, branche, marges, fase waarin het bedrijf zich bevindt (groei, consolidatie of focus op omzet) en de concurrentie. Een overzicht van de meest voorkomende search strategieën: Zichtbaarheid maximaliseren: bij elke zoekterm die gerelateerd is aan de producten of diensten die jij verkoopt, moet jouw bedrijfsnaam aanwezig zijn. Of mensen zich bevinden in de oriënterende of beslissende fase van hun aankoopproces, ze zullen niet om jouw bedrijf heen kunnen, want jij staat er: organisch, betaald of beide. Kosten besparen: met een zo laag mogelijk budget de gewenste impact behalen. Hiervoor is een goede data-analyse cruciaal, omdat je keuzes zult moeten maken waar je wel en niet je aandacht en budget aan gaat besteden. Omzetmaximalisatie: op basis van data weet je welke zoektermen het meest waardevol zijn voor omzet en daar ga je vol op inzetten. Wij hebben een dashboard ontwikkeld dat ondersteuning moet bieden bij het bepalen en bijsturen van de juiste search strategie om zo de ideale synergie tussen SEO en SEA te bereiken. Taskforce Search De basis ligt in data Hoe verschillend de strategieën in de basis zijn, allemaal hebben ze één ding gemeen: ze hebben een sterke data-analyse nodig om tot de juiste beslissingen te komen. Dit is echter ook meteen het lastigste gedeelte. Data verzamelen, deze op de juiste manier combineren, analyseren en er daarna de juiste conclusies uit trekken, is voor de meeste bedrijven gemakkelijker gezegd dan gedaan. Om bedrijven hierbij te helpen, hebben wij als taskforce een dashboard ontwikkeld dat ondersteuning moet bieden bij het bepalen en bijsturen van de juiste search strategie om zo de ideale synergie tussen SEO en SEA te bereiken. Alsjeblieft: het Looker Studio-search dashboard Het dashboard bestaat uit vier verschillende rapporten. Elk rapport voorziet je van handige informatie op basis waarvan je jouw ideale search strategie kunt bepalen. Rapport 1 - Search overzicht algemeenHet eerste rapport bestaat uit drie grafieken, die het aantal paid en organic sessies, het aantal pagina’s per sessie en het aantal conversies tonen. Samen tonen de grafieken de overall trends van je Search inzet, wat je helpt om te bepalen waar je vervolgens actie op moet ondernemen. Stijgen bijvoorbeeld je paid sessies en nemen de organic sessies af? Dan kan je je gaan afvragen of je bepaalde zoekopdrachten niet aan het kannibaliseren bent. Rapport 2 - Search zoekverkeerHet tweede rapport maakt op zoekterm-niveau de gemiddelde positie, het aantal paid en organic klikken, de paid kosten en de gemiddelde CPC inzichtelijk. Zijn er termen die organisch een goede positie hebben en waar veel budget naartoe gaat? Dan kun je, afhankelijk van eventueel de bijdrage aan conversies en/of de concurrentie in de Google Ads-veiling, bepalen of je hier nog wel op moet adverteren. Misschien zie je in dit rapport wel zoektermen die organisch minder goed ranken en waar nog juist weinig op wordt ingezet met SEA. Aan de hand van dit inzicht besluit je wellicht om je budget op een andere manier in te zetten. Rapport 3 - Search conversiesHet derde rapport is vergelijkbaar aan rapport twee, alleen ligt in het derde rapport de focus meer op conversies. Op term-niveau zie je onder andere de SEA-conversies, de gemiddelde CPA, het aantal SEA- en SEO-klikken, en de gemiddelde positie. Mocht een zoekterm wel conversies hebben, maar organisch nog niet goed ranken, dan is het interessant om daarop te focussen bij je pagina- en content optimalisatie. Of als je ziet dat er veel kosten gaan naar een zoekterm die juist geen conversies oplevert, dan wil je die gaan afschalen of zelfs onderbreken. Rapport 4 - Search URL’sHet vierde en laatste rapport laat op pagina-niveau het aantal SEA- en SEO-klikken en SEA kosten en conversies zien. Dit overzicht maakt bijvoorbeeld inzichtelijk of er URL’s zijn waar je met SEA nog niet op inzet, terwijl dit wel interessant kan zijn om bijvoorbeeld je zichtbaarheid en traffic te vergroten. Of pagina’s die goed presteren bij SEA, maar op SEO nog achterlopen, dan kun je je daarop focussen. Het Looker Studio-search dashboard in de praktijk Nu je weet hoe je de rapporten kunt lezen, is het tijd om het dashboard met eigen ogen te bewonderen en te gebruiken. Volg daarvoor de volgende stappen: Stap 1: Klik op deze link en open het Looker Studio-dashboard. Stap 2: Koppel je eigen data aan het dashboard door rechtsboven op de pagina te klikken op ‘mijn eigen gegevens gebruiken’. Nadat je de data hebt gekoppeld zie je automatisch in het eerste rapport jouw eigen data. Stap 3: Om de juiste data aan de overige rapporten te koppelen, klik je rechtsboven op ‘bewerken en delen’. Klik vervolgens op ‘bron’ en dan op ‘toegevoegde gegevensbronnen beheren’. Selecteer hier weer het juiste Google Ads-account, Search Console-account (zowel site als URL) en Google Analytics-account. Stap 4: Koppel vervolgens alle data aan de juiste rapporten. De kans bestaat dat je een rode tekst te zien krijgt met de melding ‘ongeldige dimensie’. Deze melding verdwijnt zodra je onderstaande aanvullende stappen volgt: Rapport 2 • Klik op het veld/de grafiek waar op dit moment geen data is te zien. • Verwijder de dummy datasource en voeg onder ‘data source’ het Search Console (URL level) account van jouw klant toe. • Klik onder deze data source op ‘blend data’ • Klik op ‘join another table’ en voeg het Google Ads account van jouw klant toe. • Zorg dat je in tabel 1 aan het Search Console domein als dimension ‘query’ hebt gekoppeld. Voeg als metrics ‘klikken’, en ‘gemiddelde positie’ toe. Noem deze respectievelijk ‘SEO klikken’ en ‘SEO gem. positie’. • Zorg dat je in tabel 2 aan het Google Ads domein als dimension ‘search term’ hebt gekoppeld. Voeg als metrics ‘klikken’, ‘kosten’ en ‘gem. CPC’ toe. Noem deze respectievelijk ‘SEA klikken’, ‘SEA kosten’ en ‘gem. CPC’. • Kies in het midden bij de ‘Join configuration’ voor ‘Left outer join’. Kies bij join conditions aan de linkerkant voor ‘query’ en aan de rechterkant voor ‘search term’. Klik op ‘Save’ • Klik weer op de grafiek en selecteer onder setup bij dimension ‘query’. Voeg als metrics ‘SEO klikken’, ‘SEA klikken’, ‘SEO gem. positie’, ‘kosten’ en ‘Gem CPC’ toe. Rapport 3 • Klik op het veld/de grafiek waar op dit moment geen data is te zien. • Verwijder de dummy datasource en voeg onder ‘data source’ het Search Console (URL level) account van jouw klant toe. • Klik onder deze data source op ‘blend data’ • Klik op ‘join another table’ en voeg het Google Ads account van jouw klant toe. • Zorg dat je in tabel 1 aan het Google Ads domein als dimension ‘search term’ hebt gekoppeld. Voeg als metrics ‘klikken’, ‘kosten’ en ‘gem. CPC’ toe. Noem deze respectievelijk ‘SEA klikken’, ‘SEA kosten’ en ‘gem. CPC’. • Zorg dat je in tabel 2 aan het Search Console domein als dimension ‘query’ hebt gekoppeld. Voeg als metrics ‘klikken’, en ‘gemiddelde positie’ toe. Noem deze respectievelijk ‘SEO klikken’ en ‘SEO gem. positie’. • Kies in het midden bij de ‘Join configuration’ voor ‘Left outer join’. Kies bij join conditions aan de linkerkant voor ‘query’ en aan de rechterkant voor ‘search term’. Klik op ‘Save’ • Klik weer op de grafiek en selecteer onder setup bij dimension ‘query’. Voeg als metrics ‘SEO klikken’, ‘SEA klikken’, ‘SEO gem. positie’, ‘kosten’ en ‘Gem CPC’ toe. Rapport 4 • Klik op het veld/de grafiek waar op dit moment geen data is te zien. • Verwijder de dummy datasource en voeg onder ‘data source’ het Search Conolse (URL level) account van jouw klant toe. • Klik onder deze data source op ‘blend data’ • Klik op ‘Join another table’ en voeg het Google Ads account (Site level) van jouw klant toe. • Zorg dat je in tabel 1 aan het Google Console domein als dimension ‘query’ en ‘landingspagina’ hebt gekoppeld. Noem deze respectievelijk ‘SEO zoekterm’ en ‘landingspagina’ Voeg als metric ‘klikken’ toe. Noem deze ‘SEO klikken’ • Zorg dat je in tabel 2 aan het Google Ads domein als dimension ‘zoekterm’ en ‘URL’ hebt gekoppeld. Noem deze respectievelijk ‘SEA zoekterm’ en ‘SEA URL’. Voeg als metrics ‘klikken’, ‘kosten’ en ‘conversies’ toe. Noem deze respectievelijk ‘SEA klikken’, ‘SEA kosten’ en ‘SEA conversies’. • Kies in het midden bij de ‘Join configuration’ voor ‘Full outer’. Kies bij join conditions aan de linkerkant voor ‘SEO zoekterm’ en ‘landingspagina’ en aan de rechterkant voor ‘SEA zoekterm’ en ‘SEA URL’. Klik op ‘Save’• Klik weer op de grafiek en selecteer onder setup bij dimensions ‘landingspagina’, ‘SEO zoekterm’, ‘SEA URL’ en ‘SEA zoekterm’. Voeg als metrics ‘SEO klikken’, ‘SEA kosten’, ‘SEA klikken’, ‘SEA kosten’ en ‘SEA conversies’ toe. Succes! Nu je het dashboard hebt ingericht, kun je meteen aan de slag met het verbeteren van de synergie tussen SEO en SEA. Heb je een vraag over het dashboard of heb je een handige aanvulling? Neem dan contact op met de taskforce via [email protected].

Neuromarketing; wellicht nog een abstract begrip voor veel media- en marketingspecialisten. Wat is neuromarketing precies en hoe kan het je marketingstrategie helpen? Aan VIA-taskforce Creatie de taak om zoveel mogelijk complexiteit uit het begrip Neuromarketing te halen en dichter bij media-en marketingspecialisten te brengen. Aan de hand van bold statements over neuromarketing kom je meer te weten over dit onderwerp. Experts uit onze branche geven hun mening over deze neurosnippets.  Make your customers feel Source: Philipp Wolf, CEO Custify "Customers want to engage with brands who make them feel. An emotional connection develops loyalty before a lead has made a purchase decision." Response "I agree, after all, we are first people who need to find out the emotional need behind a service in order to connect successfully, now and for a longer-term relationship". Jochem van Berne, Head of Marketing & Communication at Akvo Tip: With facial recognition you can measure a more objective emotional response. Price dictates our perception towards a product or service Dr. Hilke Plassmann, Professor at INSEAD "Our brain attempts to ‘trick’ us into thinking a higher price tag means a better product." Response "Correct, in general, the more expensive something is, we link quality to it. It influences your so-called brand value. An interesting conversation with my 11-year-old nephew led to the comment that he never wants to be seen in that, with Nike being his benchmark. A campaign in which a Zeeman shoe was deemed ugly by him has been canceled out by showing a Nike shoe that is yellow and blue and almost the same as the Zeeman shoe we were talking about." Jochem van Berne, Head of Marketing & Communication at Akvo Tip: Be aware that associations – such as color, typographical choices, etc.  – go beyond price alone. Don’t put anything in the so-called “the corner of death" Source: Thomas Z. Ramsøy, Neurons "Neuroscience study indicates that almost 50% of all ads - half of the ads - place the logo in the bottom right corner, called “the corner of death”. The area is well known to be a place nobody pays attention to." Response "Is this still correct? A specific qualification of a so-called 'angle' is actually no longer applicable due to the amount of touchpoint and varying ratios. The world has changed and certain studies from the 10's have become obsolete." Roderick Reichenbach, co-founder of Braingineers Tip: Research shows that a varied placement of your brand logo is proven to result in recognition and memory of your brand. Neuro-marketing analysis like EEG, heatmaps or Implicit tests may help in making these decisions. Great advertisement connects with people’s emotions Source: Pr. Arnaud Pêtre, CEO & Funder of Brain Impact "Emotions and decisions are linked. A good advertisement will lead to an important activation of the brain regions involved in emotional processes." Response "You need to take time to disconnect from the current overwhelming emotions or feelings and work from there. Think about what the brain needs." Heleen Westerhuijs, Founder The Coaching Forward Tip: Don’t focus on the numbers alone. Disconnect from how things work currently. Focus on losses and gains Source: Kahneman and Tversky (Prospect theory) "People make decisions based on the potential value of losses and gains rather than the final outcome. Framing is a technique that can direct your customers to feel a certain way. You can make them fear a loss or become excited about a possible gain. Research shows that customers respond to framing in predictable, measurable ways." Response "Agree - people see things in terms of gains and losses. This also applies to positive outcomes versus threat outcomes. You can focus on the reward of doing something or the loss of not doing it. Follow-up Q: Do you think focussing on the reward results in better outcomes? This depends, the quit smoking campaign focussed a lot on the negative outcomes of smoking but this only worked up to a certain point. When the consumer gets empowered and shows that stopping smoking is positive, it had a longer and bigger impact on driving that change." Emily Veraart, Strategy Director at MediaMonks Tip: We use this in actively the strategy that we build. When marketing, we think of the product benefits and we then take a step back and decide if we lean in on the positive outcomes of using it or the negative outcomes of not using it. We also take into account the environment and what is happening in the world so, with the recent anxiety that we see, we decided to take a positive spin for a client.  90% of decision-making lives within the subconscious Source: Neuro-insight "90 percent of decision-making lives within the unmapped expanse of the subconscious. But today’s strategy, product, and marketing decisions are still being based on conscious, self-reported data" Response "Hard one, lots of decision-making is done before you make the decision as it leads up to it. We tend to allocate the decision to that last one big assumption. We do a lot of marketing based on assumptions (women like dogs) and use this as a guiding principle. Or we tend to think people that look like each other make the same decisions based on that one common feature."  Emily Veraart, Strategy Director at MediaMonks Tip: What is hard for us as marketers is that we are limited in understanding the back story. We need to make assumptions. The more data sources we have, the more unexpected patterns we can find that tell this back story.

Auteur: Rogier LammersRogier Lammers is de nieuwe voorzitter van de Retail Media taskforce binnen branchevereniging VIA Het ecosysteem van digital e-commerce is in de afgelopen twee jaar zo snel geëvolueerd dat het volgens de taskforce Retail Media (voorheen e-commerce) van VIA noodzakelijk was om afgelopen oktober al een vernieuwde editie van het Nederlandse e-commercelandschap uit te brengen. Dat in zo’n korte tijd al een nieuwe editie is gepubliceerd, verbaast Siebren Roorda, Regional Director Benelux & France bij PubMatic, niets. “Er zijn zoveel verschillende nieuwe technieken, platformen en partijen onderdeel van het e-commercelandschap geworden, misschien hadden ze ze wel al een halfjaar geleden moeten uitbrengen.” Ik sprak Siebren Roorda tijdens de tweede editie van het Retail Media Event. Een event waar onder anderen Dirk Mulder (Sector Banker Trade & Retail bij ING) een presentatie gaf over de impact van de huidige ontwikkelingen (inflatie, consumentenvertrouwen) op retail en e-commerce. Louise Termont (Retail Media Manager bij Douglas) vertelde hoe Douglas Marketing Solutions met retail media ervoor zorgen dat hun partners altijd de juiste content, op het juiste moment en bij de juiste doelgroep toont. In zijn rol als Regional Director Benelux & France bij PubMatic, een onafhankelijke sell-side-platform dat app-ontwikkelaars en uitgevers in staat om hun digitale reclame-inkomsten te maximaliseren en expert op het gebied van eRetail, kon Siebren niet op dit event ontbreken. Hij is als geen ander op de hoogte van de verschillende technieken, platformen en partijen in de sector en dat komt vooral doordat hij altijd al vijf jaar vooruitkijkt.  De belangrijkste trends in de komende vijf jaar  Zo wist hij al enkele jaren geleden dat waar retailers hun mediaproposities verder gaan uitbouwen, het vooral merken en bureaus binnen de FMCG-sector zijn die allerlei soorten retail media gaan testen: van standaardbanners en gesponsorde zoekresultaten tot gepersonaliseerde aanbevelingen.  “Gezien de hevige concurrentiestrijd zijn retailers en merken altijd op zoek naar nieuwe, effectieve advertentieformats die de aandacht trekken en tegelijkertijd voldoen aan de verwachtingen van consumenten. En dat komt goed uit gezien de trends die in opkomst zijn om in deze behoefte te voorzien. Kijk bijvoorbeeld maar naar de laatste trends op het gebied van video met daarin een belangrijke rol weggelegd voor conversational advertising en augmented reality (AR) advertising.” First-party retaildata Oplossingen die volgens Siebren vooral mogelijk worden gemaakt door de inzet van first-party retaildata. In vergelijking met de targetingmogelijkheden van third-party cookies, zorgt first-party voor een significante verbetering van de efficiëntie en effectiviteit. In plaats van dat men potentiële klanten target op basis van beperkte informatie over hun eerdere gedrag en hen ervan probeert te overtuigen om iets te kopen op een willekeurige website, kunnen merken hun audience opbouwen op basis van rijke data en ze proactief benaderen op het moment dat ze van plan zijn iets te kopen. Retail Media Networks (RMN) Of het ook echt daadwerkelijk effectief is, wordt vooral bepaald door de plek die het krijgt in de marketingfunnel. “De sales funnel is altijd een essentieel onderdeel geweest van elke marketingstrategie. Hoewel deze nog steeds relevant is om inzicht te krijgen in merkloyaliteit en hoe consumenten producten zoeken, werken marketeers nu vooral op basis van allerlei samengestelde funnels en gepersonaliseerde aankooptrajecten. Hoewel het woord ‘traject’ misschien minder van toepassing lijkt op aankopen die binnen luttele seconden worden gedaan, zowel online als in de winkel, zijn consumenten vrijwel continu in contact met retailers.” Merken doen er dan ook volgens Siebren verstandig om anders te gaan kijken naar Retail Media Networks (RMN). In plaats van een bottom-of-funnel investering, kunnen ze beter meer waarde hechten aan de rol van retailers in de hele marketing funnel. Retail media biedt adverteerders een geweldige kans om hun doelgroep te bereiken. Het heeft immers als voordeel dat het wordt gedreven door realtime data wat nauwkeurige targeting mogelijk maakt op basis van locaties, huishoudens of zelfs op apparaatniveau, maar ik snap dat niet iedere adverteerder hier al klaar voor is Siebren Roorda (Pubmatic) ‘Kijk verder dan Amazon’ Merken die RMN nu al inzetten, focussen zich vooral nog op Amazon, maar Siebren geeft aan dat de ‘kleinere’ eRetailers zoals bol.com en Coolblue hun waardeproposities goed aan het uitbouwen zijn waardoor steeds meer adverteerders gaan inzien dat het interessant kan zijn om ook in andere RMN’s dan Amazon te investeren. “Kleinere, landelijke spelers kunnen een unieke, zeer gerichte lokale doelgroep bereiken, daarnaast bieden ze ook vaak aantrekkelijkere kosten per duizend impressies (CPM’s). Met dus lagere kosten bereiken deze retail media juist de lokale consumenten die grotere, internationale platformen minder goed weten te bereiken.” Nu steeds meer adverteerders Nederlandse eRetailers weten te bereiken, zijn er in de afgelopen maanden wel flink wat discussies in de markt gevoerd over de KPI’s waarmee merken en bureaus de effectiviteit van hun retail-mediacampagnes kunnen beoordelen. “De gesprekken waren af en toe best pittig, maar met wat geduw en getrek is de branche het uiteindelijk eens geworden.”  Incrementele ROAS  Siebren vertelt dat de inzet van incrementele ROAS (Return on Ad Spend) de standaard is geworden om de impact van marketingbudget op de verkoop van producten te meten. Dit is mogelijk door de omzet onder consumenten die zijn blootgesteld aan een advertentie te vergelijken met de verkoop onder een vergelijkbaar publiek dat de advertentie niet heeft gezien. Helemaal vlekkeloos gaat het nog niet. “Het streven is om de omzetstijging duidelijker in kaart te krijgen door verkopen uit te filteren die beïnvloed zijn door andere media, kortingen, merkloyaliteit, en ga zo nog maar even door.” Een andere ‘kinderziekte’ is dat het rapporteren van incrementele ROAS niet altijd en overal mogelijk is. Op sommige platformen is het bijvoorbeeld niet mogelijk om verkoopcijfers te zien, terwijl andere platformen alleen online verkoopcijfers geven. Maar er is hoop, want zelfs wanneer online en offline verkoop kan worden gemeten, worden de meeste platformen gedwongen om verkopen die niet met creditcards of andere online betaalmethoden zijn gedaan te extrapoleren. Bovendien zijn de methodes niet hetzelfde voor verschillende retailers. Dit kan ertoe leiden dat de strateeg niet altijd in staat is de meest impactvolle verdeling van budgetten te maken. Concurrentie dwarszitten Wat het investeren in RMN wel enorm populair maakt, is de verdeling die kan worden gemaakt tussen categoriebereik en groei. Categoriebereik meet het aandeel dat een merk heeft in de verkoopcijfers van een retailer, terwijl groei een indicatie geeft van het incrementele bereik van een mediacampagne. Een merk dat een laag bereik heeft bij een retailer die verantwoordelijk is voor een groot deel van de verkoop in een bepaalde categorie, kan hierdoor ervoor kiezen om te investeren in retail media, ongeacht de incrementele ROAS, als ze wel een groei zien. Al is het alleen maar om de concurrent dwars te zitten. “Een merk met een enorm bereik in een bepaalde categorie kan hierdoor nog steeds investeren in minder goed presterende retail media om zo te voorkomen dat de concurrenten hun aandeel proberen te vergroten.”  Steeds meer zien de potentie van RMN  Dat de branche het eens is geworden over de KPI’s hoeft alleen niet te betekenen dat ook iedere adverteerder al de potentie van RMN inziet. Nou ja, het wordt volgens Siebren wel gezien, maar het komt vooral door alle data en technieken dat sommige adverteerders een afwachtende houding aannemen.  “Retail media biedt adverteerders een geweldige kans om hun doelgroep te bereiken. Het heeft immers als voordeel dat het wordt gedreven door realtime data wat nauwkeurige targeting mogelijk maakt op basis van locaties, huishoudens of zelfs op apparaatniveau, maar ik snap dat niet iedere adverteerder hier al klaar voor is. Dat is dan ook precies de reden waarom ad tech platformen over de hele wereld samenwerken om het proces te vereenvoudigen en technieken op elkaar af te stemmen, waardoor het makkelijker wordt om via meerdere kanalen RMN in te kopen. Ik ben er dan ook van overtuigd dat op relatief korte termijn media-inkopers en retailers een stuk eenvoudiger het potentieel van retail media optimaal kunnen benutten.”

De relatie tussen data en creatie zit al jaren in een grauw schemergebied: er blijft te veel gedoe om samen gelukkig te kunnen zijn, maar de basis lijkt net stevig genoeg om niet uit elkaar te willen. Zo bleek ook uit een rondvraag van de VIA Taskforce Creative onder zes vakgenoten. Iedereen wil dat de samenwerking tussen data en creatie goed verloopt, maar het lijkt wel dat hoe meer ze naar perfectie streven, hoe moeilijker ze er grip op krijgen. Veel vakgenoten gaven aan dat ze de relatie opnieuw willen vormgeven, los van welke conventie dan ook, maar niet weten waar te beginnen. Als een ware relatietherapeut ging de taskforce op onderzoek uit. Ze gingen opnieuw het gesprek aan en praten met beiden over de momenten waarop het misging, en over waar de mogelijkheden zitten om de partijen in de nabije toekomst dichter bij elkaar te brengen. Welke bruggen moeten er worden geslagen en welke barrières geslecht om de twee krachten definitief te bundelen? Meerdere therapiesessies op de planning De meest opvallende quotes uit deze gesprekken zijn gebundeld in dit artikel. In de komende maanden staan er meerdere therapiesessies op de planning om aan de relatie te werken. Van grootschalige evenementen tot persoonlijke (podcast)gesprekken, waar beide partijen met elkaar praten over het belang van data en creativiteit. Hoe kunnen we er samen voor zorgen dat deze relatie uitmondt in een lang en gelukkig huwelijk?  Zo kijkt de markt tegen de relatie aan  Volgens Thijs van Dijck van VodafoneZiggo, kan er winst behaald worden door het delen van data tussen marketing, media, communicatie en het creatief bureau. “Juist bij langdurige campagnes wordt het resultaat verbeterd door relevante creatie op basis van consumentengedrag, first-partydata en campagne-inzichten. De mogelijkheden met data zijn enorm. Zoek de balans tussen schaalbaarheid en relevantie. Verlies je vooral niet in de datamogelijkheden die de platformen aanbieden." David Behrens van Ping Media ziet dat met name bureaus het belang van data moeten onderkennen: “Je kunt je pas creatief laten inspireren door data, als je het belang van data en technologie onderkent en erkent. Maar bescheidenheid siert de technologie, want zij is het dienblad waarop we het drankje uitserveren. En dat drankje is nog altijd de creatie.”  Aad Kuijper van DDB ziet het zo: “Het is heel simpel: als we niet uitkijken, gaan we ten onder aan data. Creatie zorgt voor het succes, zij is de filter. Zij maakt iets van al die data. Het onderbewustzijn is daarbij belangrijk, want alle data die we daar invoeren komt er weer uit als intuïtie. Data is de input, creatie zorgt voor de outcome.” Koen Neggers van Greenhouse ziet de enorme hoeveelheid beschikbare data als een kans, maar tegelijkertijd ook als een bedreiging. “Het is lastig om de toenemende hoeveelheid data ook actionable te maken. Het is zoveel data dat we ons er geen raad mee weten. De kans om te verdrinken in de poel van kennis ligt op de loer. Als we van data naar insights kunnen komen door middel van bijvoorbeeld machinelearning/AI kunnen we wel lessen trekken uit al die data die waardevol zijn voor creatie.” Casper van der Waal van dentsu is van mening dat het ontbreken van synergie tussen data en creatie vooral komt omdat nog te vaak voor de gemakkelijke weg wordt gekozen, in plaats van aan de relatie te werken. Van der Waal: “Creatieve bureaus zijn niet in staat om creatie zo snel aan te passen aan de learnings uit data. Het is vaak makkelijker om een mediumtype aan te passen of uit te schakelen tijdens een campagne dan om een creatie aan te (laten) passen. Tegelijkertijd kijken marketeers weer bijna alleen nog naar data en staan ze niet meer open voor creativiteit. De schuld ligt dan ook bij beide partijen.”  Jitske van Zanten-de Ruiter van A Beautiful Brand deelt de mening van Casper. “Om samen verder te kunnen, is het belangrijk dat we openstaan voor elkaars standpunten, maar we moeten het ook niet groter maken dan het is. We moeten door en laten we klein beginnen maar vooral niet stil gaan staan. Beter iets geprobeerd en geleerd dan als `deer in headlights’ bevriezen en daarom maar weer op de oude voet door. En nogmaals, bespreek dit onderling als bureaus en klanten zodat je je hier samen voor verantwoordelijk voelt” Wordt vervolgd Benieuwd hoe dit traject verder afloopt? De VIA Taskforce Creative aan de slag met het behandelplan. Houd de VIA-socialkanalen en de agenda van VIA in de gaten voor de vervolgsessies. 

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft de in 2020 gepubliceerde Leidraad bescherming online misleiding een update gegeven. Een update was volgens de ACM noodzakelijk omdat nieuwe wetgeving in aantocht is, zoals de Implementatiewet richtlijn modernisering consumentenbescherming en de Digital Services Act.  De belangrijkste punten uit de richtlijn op een rij:  Informeer consumenten voor de aankoop van een product of dienst over alle relevante informatie. Doe dit op een toegankelijk manier; belangrijke informatie in de algemene voorwaarden ‘verstoppen’ is niet toegestaan. Meer weten over de informatieplicht? Bekijk deze checklist.  Ben transparant over de prijs. Is gratis daadwerkelijk gratis? Een dienst aanbieden in ruil voor de persoonsgegevens van de consument is niet gratis. Worden de prijzen gepersonaliseerd? Informeer hierover. Van/voor prijzen tonen is alleen toegestaan als het product of dienst in de afgelopen 3 maanden daadwerkelijk voor de “van-prijs” is aangeboden.  Gebruik geen dark patterns bij het vragen om toestemming, zoals bij de inzet van cookies. Als voor meerdere dingen om toestemming wordt gevraagd, draai dan niet opeens de ja/nee-knop in het midden van het proces om.  Ben eerlijk bij het plaatsen van reviews op je website. Verwijder geen negatieve reviews of plaats positieve reviews niet hoger in het overzicht dan negatieve reviews. Laat aan de consument weten of maatregelen zijn getroffen om de echtheid van een review te achterhalen.  Maak het kenbaar als content gesponsord is of als reclame wordt getoond. Als een influencer reclame maakt voor een product of dienst dan moet dit kenbaar worden gemaakt aan de consument.   Geef bij zoek- of vergelijkingsresultaten aan op basis van welke criteria de volgorde is bepaald. Betalen organisaties om bovenaan de lijst te staan? Geef dit dan aan.  De volledige leidraad vind je hier. 

Naar aanleiding van de VoetbalTV-uitspraak  van de Raad van State vroegen wij Talpa (samen met de KNVB initiatiefnemer van VoetbalTV) om een reactie. Hieronder volgt de schriftelijke reactie die wij van Talpa hebben ontvangen: In het kort: Talpa is uiteraard blij met de uitspraak van de Raad van State van 27 juli 2022 waarin is bevestigd dat het opleggen van de boete en de interpretatie van de AVG daarbij door de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) onjuist is geweest. Tegelijkertijd is het zeer frustrerend dat door deze fout en de aanmatigende opstelling van de AP een bedrijf en een mooi initiatief van de KNVB en Talpa onnodig jarenlang in onzekerheid verkeerde en uiteindelijk failliet moest gaan.RvS, kern van de uitspraak: “De AP heeft ten onrechte niet alle belangen die VoetbalTV heeft aangevoerd bij zijn beoordeling betrokken. Had de AP dat wel gedaan, dan had de autoriteit tot de conclusie moeten komen dat VoetbalTV niet uitsluitend een commercieel belang heeft bij het maken van beelden van voetbalwedstrijden.” VoetbalTV heeft niet namelijk alleen een commercieel belang bij de gegevensverwerking, maar zorgt zij ook voor (1) vergroting van de betrokkenheid en het spelplezier van voetballiefhebbers. Bovendien (2) vergemakkelijkt VoetbalTV het uitvoeren van technische analyses door trainers en analisten en (3) biedt het de optie voor spelers, vrienden en familieleden om wedstrijden op afstand (terug) te kijken.De KNVB en Talpa beraden zich momenteel over al dan niet te nemen stappen naar aanleiding van deze uitspraak. Verder verbazen zij zich zeer dat de AP op haar website, ondanks deze uitspraak, nog altijd haar te strikt geoordeelde uitleg verkondigd van de grondslag ‘gerechtvaardigd belang’ voor de verwerking van persoonsgegevens. Dit zorgt voor rechtsonzekerheid.  VoetbalTV; over het wat, waarom en hoe nu verder? De VoetbalTV uitspraak (van RvS: 27 juli 2022) is volgens Talpa van belang omdat het gaat over twee omstreden uitgangspunten die de AP hanteert bij toepassing van het gerechtvaardigd belang: Zuiver commerciële belangen komen niet in aanmerking als gerechtvaardigde belangen.Alleen belangen die een wettelijke basis kennen, komen in aanmerking om als gerechtvaardigd belang te kwalificeren; het dient te gaan om “belangen die in (algemene) wetgeving of elders in het recht zijn benoemd als een rechtsbelang”. Het gerechtvaardigd belang is misschien wel de meest gebruikte verwerkingsgrondslag die de AVG biedt. Zeker als je je klanten of betrokkenen niet wil vermoeien met eindeloze toestemmingsverzoeken, kan een beroep op het gerechtvaardigd belang onder omstandigheden uitkomst bieden.  Maar: hoever strekt de reikwijdte van deze verwerkingsgrondslag? Wanneer kan hierop een beroep worden gedaan, en wanneer dient toch om individuele toestemming te worden gevraagd? Dat is in praktijk een afweging die vaak op dagelijkse basis moet worden gemaakt. En voor het maken van die afweging is de uitspraak van de Raad van State van afgelopen juli inzake VoetbalTV van belang. Wat ging eraan vooraf? Op 1 november 2019 heeft de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), de Normuitleg Grondslag Gerechtvaardigd Belang gepubliceerd. In deze normuitleg geeft de AP aan hoe zij deze verwerkingsgrondslag interpreteert. De normuitleg geeft weer wanneer organisaties volgens de AP een beroep op het gerechtvaardigd belang kunnen doen, en wanneer niet. De normuitleg is echter vanaf het begin omstreden geweest. Deze nationale normuitleg geeft een veel beperktere uitleg aan de grondslag dan de eerdere opinie hierover op Europees niveau: opinie 06/2014 van alle nationale privacy toezichthouders gezamenlijk, zoals destijds verenigd in de Artikel 29 Werkgroep, en nu in de European Data Protection Board (1). En alhoewel een update van de opinie is aangekondigd (2), wordt deze keer op keer uitgesteld, en is opinie 06/2014 vooralsnog waarmee we het op Europees niveau moeten doen. De opinie op Europees niveau lijkt te impliceren dat commerciële belangen – onder omstandigheden – prima als gerechtvaardigd belang kunnen kwalificeren. In het kader van de impact die de verwerking heeft op de betrokkenen, moet onder meer worden meegewogen: “De manier waarop de gegevens worden verwerkt, waaronder de omstandigheid dat de gegevens al of niet openbaar zijn gemaakt of anderszins toegankelijk zijn gemaakt voor een groot aantal personen of dat grote hoeveelheden persoonsgegevens worden verwerkt in combinatie met andere gegevens (bv. in het geval van profilering, ten behoeve van commerciële, wetshandhavings- of andere doeleinden).” Nergens in deze opinie is te lezen dat geen beroep kan worden gedaan op het gerechtvaardigd belang wanneer het om louter commerciële belangen gaat. En alhoewel de opinie het wel relevant acht of een belang ook een basis in het (nationale) recht kent, is dit geen vereiste om als gerechtvaardigd belang in aanmerking te komen. Dat is anders in de normuitleg van de AP. Daarin is onder meer te lezen: “Wat ook niet als een gerechtvaardigd belang kwalificeert, is bijvoorbeeld: het enkel dienen van zuiver commerciële belangen, winstmaximalisatie, het zonder gerechtvaardigd belang volgen van het gedrag van werknemers of het (koop)gedrag van (potentiële) klanten, etc.” Daarnaast stelt de AP dat alleen belangen die een wettelijke basis kennen, in aanmerking komen om als gerechtvaardigd belang te kwalificeren: “De eerste voorwaarde is dat de belangen van de verwerkingsverantwoordelijke of een derde kwalificeren als gerechtvaardigd. Dat houdt in dat die belangen in (algemene) wetgeving of elders in het recht zijn benoemd als een rechtsbelang. Een belang dat ook in rechte beschermd wordt, dat beschermingswaardig wordt geacht en dat in beginsel gerespecteerd moet worden en ‘afgedwongen’ kan worden.” Is het gek dat de AP zoveel verder gaat in haar uitleg van het gerechtvaardigd belang? Ja heel gek. Zo gek zelfs, dat de Europese Commissie hierover eerder een brief heeft gestuurd aan de AP. Deze brief is recentelijk in handen gekomen van het NRC, en volgens het NRC is in deze brief te lezen dat de AP met haar strikte interpretatie volgens de Europese Commissie het vrije ondernemerschap belemmert (zie hierover het NRC van 4 juli jl.). Een winstoogmerk kan nooit de enige reden zijn om bedrijven een beroep op het gerechtvaardigd belang te ontzeggen. De Europese Commissie wijst er verder onder meer op dat het Google door Europese rechters eerder is toegestaan om, onder voorwaarden, vanuit commerciële overwegingen persoonsgegevens te verzamelen ten behoeve van haar zoekmachine. De AP wordt daarom “uitgenodigd” om haar standpunt te wijzigen. Uit de reactie aan de Europese Commissie – ook in bezit van NRC – blijkt echter dat de AP van de uitnodiging geen gebruik heeft gemaakt. En totdat een rechter ingrijpt, zitten we in Nederland dus nog steeds met de – op z’n zachtst gezegd – lastig toepasbare normuitleg van de AP. Maar wordt de soep wel zo heet gegeten als zij wordt opgediend, kon je je voorheen afvragen? “Ja”, zo bleek helaas. In onder meer de zaak van VoetbalTV heeft de AP haar strenge normuitleg ook daadwerkelijk toegepast door het opleggen van een boete. Waar gaat de zaak VoetbalTV over? VoetbalTV was een videoplatform voor amateurvoetbal. VoetbalTV maakte in opdracht van voetbalclubs video-opnames van wedstrijden in het amateurvoetbal. Op het VoetbalTV-platform kon men voetbalmomenten terugkijken en wedstrijden analyseren. Zo konden amateurvoetballers wedstrijden terugkijken met vrienden en familie, en ook trainers konden gebruik maken van VoetbalTV. Voor het maken en aanbieden van de video-opnames, beriep VoetbalTV zich op het gerechtvaardigd belang. Omdat VoetbalTV vooraf al veel zorg heeft besteed aan de privacyaspecten en er zeker van wilde zijn dat zij in overeenstemming met de AVG zou handelen, is extra externe juridische expertise ingewonnen, een DPIA uitgevoerd en met de AP contact gezocht. Privacy experts zijn en waren onverdeeld van mening dat VoetbalTV het gerechtvaardigd belang correct uitlegde, in lijn met de AVG en de vaste jurisprudentie van Europese rechters en de normuitleg van de gezamenlijke Europese toezichthouders, waar de AP onderdeel van is. En VoetbalTV heeft de rechten van betrokkenen voorop gesteld en vele maatregelen getroffen om de privacy van betrokkenen te waarborgen. Nadat de AP kort na de lancering van VoetbalTV per tweet liet weten vragen te hebben over privacy, heeft VoetbalTV te lang moeten wachten op een formeel besluit. Toen dat na bijna twee jaar wachten eindelijk kwam, bleek dat VoetbalTV volgens de AP niet door de beugel kon. Bij besluit van 16 juli 2020 (niet gepubliceerd) heeft de AP daarom aan VoetbalTV een boete opgelegd van EUR 575.000,- voor het onrechtmatig verwerken van persoonsgegevens, waarin werd gerefereerd aan de normuitleg van de AP. De AP stelt zich op het standpunt dat VoetbalTV in dit geval geen gerechtvaardigd belang heeft, omdat haar belang zuiver commercieel van aard is. Volgens de AP is dat geen in de wet neergelegd belang en kan dat daarom niet als gerechtvaardigd worden gekwalificeerd. Voetbal TV kon zich echter niet vinden in dit boetebesluit van de AP, en is naar de rechter gestapt. Wat oordeelde de rechtbank? Op 23 november 2020 heeft de Rechtbank Midden-Nederland VoetbalTV in het gelijk gesteld (3). De rechter gaat niet expliciet in op de vraag of een uitsluitend commercieel belang als gerechtvaardigd belang kan dienen. Wel gaat de rechtbank in op de vraag of alleen belangen met een wettelijke basis in aanmerking kunnen komen als gerechtvaardigd belang. De rechtbank is het daar niet mee eens. Er moet worden uitgegaan van een negatieve toets: belangen die in strijd zijn met de wet, kunnen niet als gerechtvaardigd belang dienen. Daarmee geeft de rechtbank aan dat de positieve toets van de AP – waarbij alleen belangen met een wettelijke basis in aanmerking komen – niet door de beugel kan. De conclusie van de rechtbank is keihard: “Samengevat komt de rechtbank tot de conclusie dat de toetsing van verweerder [de AP] in dit geval uitgaat van een verkeerde interpretatie van het begrip ‘gerechtvaardigd belang’ en daarom in strijd is met artikel 6, eerste lid, aanhef en onder f, van de AVG.” Daar legde de AP zich echter niet bij neer: de AP stelde tegen deze uitspraak hoger beroep in bij de Raad van State. Wat oordeelde de Raad van State? Op 27 juli 2022 heeft de Raad van State, afdeling bestuursrechtspraak, de uitspraak van de rechtbank bevestigd (4). Evenals de rechtbank heeft de afdeling zich echter niet uitgelaten over de vraag of een louter commercieel belang in aanmerking kan komen als gerechtvaardigd belang. Ook heeft de afdeling hierover geen prejudiciële vragen gesteld, zoals verzocht door de AP. Met de rechtbank is de afdeling namelijk van oordeel dat VoetbalTV ook andere belangen nastreefde die niet van commerciële aard waren, en dat daarom geen sprake is van een louter commercieel belang. De vraag of een uitsluitend commercieel belang op zichzelf als gerechtvaardigd belang kan fungeren, hoeft daarom niet te worden beantwoord. De afdeling ziet daarom geen aanleiding voor het stellen van prejudiciële vragen. Hoe nu verder? Het is duidelijk dat de normuitleg van de AP niet door de beugel kan wat betreft de positieve toets, waarbij alleen belangen met een wettelijke basis in aanmerking komen. In plaats daarvan dient te worden uitgegaan van een negatieve toets: belangen die in strijd zijn met de wet, kunnen niet als gerechtvaardigd belang dienen. Er heerst verwarring over de vraag of louter commerciële belangen nu kunnen dienen als gerechtvaardigd belang, of niet. Wellicht dat hierover definitief uitsluitsel komt in de uitspraak die wordt verwacht over de boete die de AP oplegde aan de KNLTB (5)(6) nadat de prejudiciële vragen zijn beantwoord (7). Tot die tijd lijkt het in elk geval raadzaam om bij een beroep op het gerechtvaardigd belang de belangen zo in te kleden, dat zij niet als louter commercieel worden gezien. Conclusie Talpa: Het is nu duidelijk dat de normuitleg van de AP niet door de beugel kan wat betreft de positieve toets, waarbij alleen belangen met een wettelijke basis in aanmerking komen. In plaats daarvan dient te worden uitgegaan van een negatieve toets: belangen die in strijd zijn met de wet, kunnen niet als gerechtvaardigd belang dienen. De AP heeft in Nederland verwarring gezaaid over de vraag of louter commerciële belangen nu kunnen dienen als gerechtvaardigd belang, of niet. Evenals de rechtbank heeft de afdeling (bestuursrechtspraak van de RvS) zich niet met zoveel woorden uitgelaten over de vraag of een louter commercieel belang in aanmerking kan komen als gerechtvaardigd belang. Dat is jammer voor privacy juristen die met smart wachtten op een antwoord op deze vraag. De boete is dus weliswaar van tafel voor VoetbalTV, echter inhoudelijk juridisch blijven er vragen open over de reikwijdte van het gerechtvaardigd beland en de (te strikte) normuitleg van de AP in dit verband. Wellicht dat hierover wel nog duidelijkheid komt in de uitspraak die wordt verwacht over de boete die de AP oplegde aan de KNLTB. Talpa is van mening dat de AP, door vast te houden aan het criterium ‘dat er geen sprake kan zijn van een succesvol beroep op het gerechtvaardigd belang i.g.v. een louter commercieel belang (gericht op winstmaximalisatie), niet langer houdbaar is, gezien: 1. de uitleg die advocaat generaal Bobek daaraan in het verleden heeft gegeven (belang mag niet tegen-wettelijk zijn maar hoeft niet verankerd te zijn in het positieve recht), alsmede 2. de huidige Europese consensus over de gangbare uitleg, zoals ook bekrachtigd in de hier besproken uitspraak van de RvS d.d. 22 juli 2022. Daarnaast staat het vasthouden door de AP aan haar strikte uitleg 3. het vrije ondernemerschap in de weg. Noten: [1  ] https://ec.europa.eu/justice/article-29/documentation/opinion-recommendation/files/2014/wp217_en.pdf [ 2 ] https://edpb.europa.eu/sites/default/files/files/file1/edpb-2019-02-12plen-2.1edpb_work_program_en.pdf [ 3 ] https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBMNE:2020:5111 [ 4 ] https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RVS:2022:2173 [ 5 ] https://www.autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/nieuws/boete-voor-tennisbond-vanwege-verkoop-van-persoonsgegevens [ 6 ] https://www.knltb.nl/nieuws/2020/03/knltb-in-beroep-tegen-uitspraak-ap-tennisbond-wil-sport-toegankelijk-en-betaalbaar-houden/ [ 7 ] https://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBAMS:2022:5565

GroenLinks heeft in de gemeente Haarlem motie ingediend voor een ban op reclame voor vlees (en producten en diensten met fossiele brandstoffen). Deze is door de gemeente aangenomen en er is aangegeven invulling te geven aan dit verbod. Juridisch kader Het gaat hier echter (nog) niet om een algemeen bestuursrechtelijk verbod. De gemeente wil vooralsnog middels privaatrechtelijke contracten uitvoering geven aan de motie. Dit betekent dat de gemeente de overeenkomsten met reclame-exploitanten na afloop zal herzien met de voorwaarde dat reclame voor producten uit de bio-industrie niet langer is toegestaan.  Het staat de gemeente in beginsel vrij om te onderhandelen over contracten en de uitvoering hiervan zolang dit binnen de grenzen van de wet valt en niet in strijd is met de openbare orde en de goede zeden. Daarvan is bij de huidige constructie geen sprake. Van contract naar wet De vraag is echter of de gemeente Haarlem dit ook kan vastleggen in (lokale) wetgeving. In beginsel gelden er veel vrijheden voor mensen en bedrijven. Deze beginselen zijn vastgelegd in de het europese verdrag voor de rechten van de mens (EVRM) en in Nederland in de grondwet, waaronder de vrijheid van meningsuiting maar ook de vrijheid om idealen en denkbeelden te verspreiden. Over dat laatste is een belangrijke rechtszaak gevoerd inzake het verbieden van reclames voor Scientology. Reclame voor vlees lijkt echter geen verspreiding van ideaal of denkbeeld maar kent meer een commercieel karakter. Hiervoor dient dus gekeken te worden naar vrijheid van (menings)uiting, vastgelegd in artikel 10 EVRM en artikel 7 van de grondwet: Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet. Dit betekent concreet dat je zonder toestemming reclame mag maken voor zover dat geen inbreuk maakt op de wet. Hierop zijn echter enkele uitzonderingen waarom in lid 4 van ditzelfde artikel. Hier staat opgenomen dat deze verregaande vrijheid niet geldt waar het gaat om het maken van handelsreclame. Hier is dus specifiek een uitzondering ten aanzien van reclame. Het commerciële belang om voor aangeboden diensten reclame te maken, hoezeer het ook mede onder de bescherming van artikel 10 EVRM valt, weegt hiervoor immers niet zwaar genoeg. Petitie tegen vleesreclames In december 2018 is de petitie “Onsje minder vleesreclame alstublieft” in ontvangst genomen door het ministerie landbouw, natuur en voedselkwaliteit. Op 18 februari 2019 is daar als volgt op gereageerd: De inzet van dit kabinet is het bewustmaken en informeren van mensen over de impact van consumptie van voedsel. Het kabinet ziet dan ook geen aanleiding voor een verbod op vleesreclame, omdat bij een duurzame en gezonde voedselconsumptie onder andere een goede balans tussen dierlijke en plantaardige eiwitten past. Hieruit kan echter geen conclusie getrokken worden over de wetmatigheid van een verbod. De vraag is of er op gemeentelijke niveau alsnog wetgeving hieromtrent tot stand kan komen, als die wetgeving zou indruisen tegen nationaal beleid? In beginsel heeft de gemeente een reguliere autonome verordenende bevoegdheid via de gemeenteraad. Dit betekent dat de gemeente verdergaande wetgeving kan ontwikkelen dan op landelijk niveau van toepassing is.  Aan deze autonome bevoegdheid zitten echter wel grenzen. Gemeentelijke regelgeving mag niet in plaatst treden van hetgeen al op landelijk niveau geregeld is. Daarnaast geldt er een ondergrens waarbij de regel is dat de regelgeving een bepaalde relevantie moet hebben voor het te dienen gemeentelijke (openbare) belang. De afweging of een bepaald verbod te rechtvaardigen is, zal ook afhangen van de omvang en motivatie van de wetgeving. Zo mag de gemeente Amsterdam wel bierfietsen in het centrum weigeren zonder dat dit de vrijheid van ondernemerschap in de weg staat. Bij het opstellen van dergelijke wetgeving dient rekening te worden gehouden met proportionaliteit, subsidiariteit en doeltreffendheid. De gemeente die bij het uitvaardigen van nieuwe wetgeving dan ook rekening te houden met de volgende vragen: Staat het belang van de gemeente in verhouding tot de inbreuk op de vrijheden van ondernemers? Is dit de minst ingrijpende manier op het doel te bereiken? Bereikt de gemeente met de wetgeving wat zij wenst te bereiken? Conclusie Of de wetgeving er zal komen en of deze dan voldoet aan de vorenstaande vragen is nog maar de vraag. We zullen af moeten wachten hoe de exacte formulering van de wetgeving eruit ziet om te kunnen beoordelen hoe ver het verbod reikt en of dit voldoet aan het proportionaliteits- en subsidariteitscriterium. 

Want to be a B Corp? - Een Interview met Birgit Zuurveld Birgit Zuurveld is freelance Strategy Director en houdt zich samen met Charley Peereboom (Megawatt Advertising) en Marcel van der Heijden (GoodKarma) bezig hoe ze samen met VIA Nederland de reclamewereld kunnen ondersteunen om duurzamer te worden. Op 18 oktober vindt het eerste B Corp event plaats: Want to be a B Corp? Vandaag gaan we in gesprek met Birgit, en stellen haar een paar vragen over het event en haar duurzaamheidsmissie.  Wanneer ben jij je gaan bezighouden met duurzaam ondernemen en wat voor effect heeft dit gehad voor jou als freelancer? Hoewel ik er zeker niet van houd om mensen, laat staan mezelf in hokjes te duwen, ben ik wel te plaatsen in de groep mensen die hoe ouder ze worden, steeds meer bewust worden van de wereld om ons heen. Afgelopen jaren ben ik anders in de wereld gaan staan en daardoor anders gaan consumeren. Ik vind het heel belangrijk dat we nadenken over de consequenties die ons gedrag heeft voor de generaties na ons. Daarom wil ik nu zo goed mogelijk voor onze planeet zorgen. Dit heeft ook invloed op hoe ik mijn werktijd wil invullen. Rutger Bregman beschreef het mooi in een artikel dat deze week op De Correspondent verscheen. We werken fulltime 80.000 uur in ons leven en je kunt zelf beslissen hoe je deze tijd wilt invullen. Ik wil dat graag doen met een stukje morele ambitie en mijn kennis inzetten voor de ‘do-good’ merken.  Als freelancer houd je je bezig met merkstrategie, positioneringsvraagstukken en social strategieën met de focus op duurzame en maatschappelijke merken. Heb je wel eens merken geweigerd om die reden?  Heel eerlijk is dat nog niet gebeurd. Ik merk dat de bureaus waarvoor ik werk rekening houden met mijn idealen en mij de opdrachten geven waar ik blij van word. Bovendien hoeft voor mij een merk niet perfect te zijn in hun duurzaamheidsmissie. Voor mij is het heel belangrijk dat de intentie goed is en dat de wil van binnenuit komt. Eerste stapjes, zijn ook stapjes de juiste kant op.  Ik vind het heel belangrijk dat we nadenken over de consequenties die ons gedrag heeft voor de generaties na ons Heb je ook nadelige effecten ondervonden van duurzaam ondernemen? Wat zijn de positieve effecten van een duurzamere onderneming (behalve natuurlijk dat het op langere termijn goed voor mens en planeet is)? Moeten er überhaupt meer voordelen zijn? Dat vind ik een interessante vraag. Want als we zo doorgaan hebben we straks een planeet gecreëerd waarop wij niet meer kunnen leven. Omdat de aarde te heet of te droog is geworden. Of dat we verwoest worden door alles wat de aarde ons kan aandoen, zoals orkanen, aardbevingen of overstromingen. Voor mij is het dus meer dan genoeg dat het op lange termijn goed is voor mens en planeet. En als het aan mij ligt zou dit voor iedereen genoeg moeten zijn. Gelukkig is dit voor jong talent al vaak het geval, dus als ik dan nog een positief effect moet opnoemen is dat je talent aan je kunt binden. Lijkt me ook niet onnodig in deze tijden, toch? Kun je ons één tip geven die iemand meteen kan inzetten om iets duurzamer te leven? Ik zou mensen willen aanraden iets kleins te kiezen. En dan zijn er duizenden dingen die je kunt doen, zoals geen plastic flessen meer gebruiken. Een keer minder vliegen per jaar, minder nieuwe kleding kopen, en zo kan ik nog wel even doorgaan. Ik ben bijna 9 jaar geleden van de ene op de andere dag gestopt met vlees eten en daar ben ik nog iedere dag blij om. En niet alleen omdat ik daarmee een kleine bijdrage lever, maar ook omdat je een stukje bewustzijn creëert bij alle mensen met wie ik eet. Als ik ook maar iemand kan inspireren om ook wat minder vlees te eten, dan wordt mijn impact direct een stuk groter.  Op 18 oktober komen we samen om te praten over B Corp. Waarom moeten we daarnaartoe? Wat gaan we leren?  Ik denk dat B Corp voor bureaus en merken een mooi middel is om ook een stap te zetten. Het is niet altijd eenvoudig om te beginnen en B Corp geeft je hele duidelijke handvaten. Ik hoop dat ieder bureau en merk in Nederland zich al wel bewust is dat ook zij een bijdrage kunnen leveren. Met dit event reiken wij je heel eenvoudig een handvat.  Wil jij ook duurzamer ondernemen? Kom dan op 18 oktober naar het B Corp event en kom te weten hoe je het beste uit je bedrijf kan halen en tegelijkertijd het verschil te maken. var exampleCallback = function() { console.log('Order complete!'); }; window.EBWidgets.createWidget({ // Required widgetType: 'checkout', eventId: '308608184387', iframeContainerId: 'eventbrite-widget-container-308608184387', // Optional iframeContainerHeight: 425, // Widget height in pixels. Defaults to a minimum of 425px if not provided onOrderComplete: exampleCallback // Method called when an order has successfully completed });

De Europese Commissie heeft onlangs de European Media Freedom Act aangenomen, een nieuwe reeks regels om het mediapluralisme en de onafhankelijkheid in de EU te beschermen. De voorgestelde verordening bevat onder meer waarborgen tegen politieke inmenging in redactionele besluiten en tegen toezicht. Het legt de nadruk op de onafhankelijkheid en stabiele financiering van publieke media, evenals op de transparantie van media-eigendom en van de toewijzing van staatsreclame. Ten slotte zal de wet de kwestie van mediaconcentraties aanpakken en een nieuwe onafhankelijke Europese Raad voor Mediadiensten creëren, bestaande uit nationale media-autoriteiten. Lees hier het amendement. Bron: EACA